Volharden in alleen-zijn
Door Jeroen den Uyl – 2 juli 2023
Alleen-zijn is meesterschap. Alleen-zijn in het volharden in het maatschappelijk werk dat jij alleen draagt.
Ik zie dat beeld voor me van die eenzame fietser, kromgebogen tegen de wind, zichzelf een weg baant. En als het doel aan je trekt kan je dat lang volhouden. Ik ben gefascineerd door mensen die als eenzame fietser een weg zoeken.
Het zijn mensen die langzaam maar zeker expert zijn geworden op hun pad. Ze verzamelen mensen om zich heen, maar lopen zelf niet weg voor het grote werk dat verricht moet worden.
Ze durven naakt te zijn, in hun drijfveer om er voor te gaan. Ze vragen geen toestemming, ze lanceren hun doel zelf en verzamelen alle mogelijkheden en pakken alle kansen. Onderweg worden ze wijzer en krijgen ze een fijne neus voor wat hen helpt en wat hen op koers houdt en wat te vermijden.
Het zijn mensen die wel weten dat het beter is als anderen de estafettestok kunnen overnemen. Maar dat kunnen ze niet altijd even goed. Soms lopen ze ver voor de troepen uit en moeten ze eerst tijd besteden aan het uitvogelen, het doorgronden van technische eigenaardigheden of bepaalde processtappen die eerst gezet moeten worden. Dat kunnen ze goed, alleen-zijn.
Dat is als het lopen van een Camino, een lange weg die je moet aflopen. Onderweg kom je wel mensen tegen en daar voel je lotsverbondenheid mee, maar je doet het alleen. En dat weet je en daar kan je in berusten. Jouw heilige vuur draagt je, jouw pijn is een indicatie dat je nog verder moet, het verdragen ervan, het stellen van tussendoelen, elke meter is een overwinning.
Ik denk deze alleen-gangers wel te kunnen herkennen.
Laat mij drie voorbeelden noemen.
Zo ken ik de advocaat Roger Cox. Deze jurist werd geraakt toen hij de documentaire An inconvenient truth van Al Gore zag. Deze docu heeft als boodschap dat de duurzaamheid het belangrijkste thema is willen we als mensheid overleven en dat we nú in actie moeten komen omdat de doorwerking van de CO2 uitstoot minimaal 50 jaar na-ijlt. Maar wat kan je als advocaat nou doen? Duurzamere koffie inkopen en met de trein reizen in plaats met de auto? Dat gaat de wereld niet redden, toch? In plaats van een druppel op een gloeiende plaats kwam Cox met een idee dat geweldige impact zou hebben. Hij zou zijn juridische expertise in gaan zetten. Hij ontwikkelde een heel sterk juridisch construct dat de basis legde voor de Klimaatzaak tegen de Nederlandse Staat en tegen Shell. Steeds gefocust op het doel ploeterde hij voort en bouwde het onweerlegbare argument dat de wereld duurzamer maakt, via de weg van het recht. Met eclatant succes tot gevolg. Inmiddels zijn er volgens dit construct tientallen rechtszaken aangespannen in de hele wereld. Roger inspireert mij enorm, hij weet impact te maken terwijl hij heel dicht bij zijn expertise en kernkwaliteiten blijft. (lees hierover mijn andere blog)
Zo ken ik Marly Zevenhek. Een huurster van Ymere, een woningcorporatie. Zij is zeer begaan met de duurzaamheid en wil haar woning verduurzamen. Én ze wil niet wachten op de plannen van de verhuurder die pas in 2038 haar woning wil verduurzamen. Dus brengt ze zelf een warmtepomp aan en treft ze allerlei maatregelen. Maar de corporatie moet daar formeel toestemming voor geven en weigert dat te doen. De corporatie hanteert steeds weer andere argumenten, van technische bezwaren, proces en planningsproblemen tot inhoudelijke keuzes. Deze wisselende, ongelijksoortige argumenten maakte wel duidelijk dat de woningcorporatie gewoon niet wil. Dat maakte dat Marly de rechter inschakelde en zich nu een weg baant, die minimaal twee jaar vertraging oplevert. Dat moet dan maar. Zo effent Marly het pad voor huurders van corporatieflats die hun duurzaamheid in eigen hand willen nemen omdat hun woningcorporatie niet in actie komt.
Zo ken ik Michelle van Tongerloo. Zij is straatarts en actief in de Rotterdamse Pauluskerk en in Rotterdam Zuid. Ze ontmoet mensen die haar hulp nodig hebben. Voor iets medisch maar even vaak gaat het om bureaucratie, formulieren, geldproblemen, voogdij of huisvesting. Met haar grote bereik op social media schakelt ze mensen in die haar ondersteunen. Haar kritische blik op de niet samenwerkende kokers in de bureaucratie paart ze met concrete interventies. Ze loopt risico dat haar beroepsuitoefening als huisarts in gevaar komt, maar ze weet steeds het vertrouwen te houden dat haar doel klopt en dat ze congruent handelt met de bedoeling van haar vak als huisarts. Zo haalt ze via de social media geld op om haar ‘patiënten’ een uitweg te geven in een wirwar van ambtshalve boetes, regelt ze uitzonderingen op regels omdat ze laat zien dat het systeem zonneklaar niet in staat is complexe problemen van mensen te helpen.
Deze drie mensen blinken uit in alleen-zijn, volhardend en effectief. Er zijn gelukkig natuurlijk veel meer mensen die met doorzettingsvermogen en heilig geloof in wat ze doen, gedurende een lange tijd stap voor stap hun doel bereiken. Hun alleen-zijn en hun kwetsbaarheid, die horen er bij. Waarin zet jij door en hoe alleen ben jij?
