Luisteren is dé hefboom

2 mannen luisteren naar elkaar

Door Jeroen den Uyl, 8 maart 2021

Van de week werd ik me weer eens gewaar van de geweldige kracht van luisteren. Het vond plaats in een health Lab waar we het beleid voor zorg willen transformeren tot beleid voor gezondheid.

Als je echt luistert, dat gaat de ander open. Dan komt dat wat gehoord wil worden naar boven en krijgt dat woorden. In wezen is luisteren een activiteit die we elke dag doen, maar vaak doen we dat wat slonzig. Je luistert niet naar de ander, je hoort wat gezegd wordt en checkt of het past in je eigen denkkader, je eigen overtuigingen.

Dan ben je niet aan het luisteren, maar eerder je eigen denkkader aan het bevestigen. Dat luisteren staat gelijk aan spreken, in de zin dat je de ander vertelt wat jij weet, ervaart en kent.
Veel gesprekken vinden zo plaats. Maar het kan anders.

Het kan anders, en het kan ook in een simpele werkvorm. In het health lab voerden we een gesprek waar de één onafgebroken 10 minuten lang vertelt aan de hand van een simpele vraag: wat betekent gezondheid voor jou? Degene die luistert, bewaakt de ‘ruimte’ en stelt zich open, met een open mind en een open heart en een open will.

Ik merkte bij mezelf op dat ik gezondheid vooral zag als een gemoedstoestand. Hoe ik in dat gemoed vrij en geïnspireerd kan zijn, dat is de basis. En toen kwam ook een ander besef: dat ik gewoon kan zijn met mijn eigen fysieke ongemakken of mentale dips. Dat ik present kan zijn bij mezelf als gezond wezen dat soms ook niet gezond is. Dat ik mag zijn wie ik ben met de plussen en de minnen.
Dit bewustzijn over mijn eigen perceptie van gezondheid is voor mijzelf heel inzichtelijk, het verschaft me zelfinzicht. Én tegelijk is het ook input voor wat er in de maatschappij aan de hand is. Dat we onze gezondheid uitbesteden en eigenlijk onvoldoende contact maken met ons gestel. Dat we niet iedereen in een positief frame hoeven te duwen omdat we lijden zo moeilijk kunnen verdragen. Dat we mensen kunnen zien als gezonde en soms ook zieke wezens die in een basis van liefde en betrokkenheid hun leven leiden.

In het health lab ervoeren andere deelnemers dit ook en samen kwamen we tot een scherpere centrale vraagstelling die het verdere proces meer focus gaf.
Iedereen kan met deze werkvorm dergelijke inzichten krijgen. Deze inzichten helpen enorm. Ze sterken je te doorvoelen wat je wilt bereiken, het maakt je veranderingsinspanning waarachtiger. Door dit met anderen te doen, krijg je ook lotgenoten waar je mee verder kunt.

Luisteren als hefboom in onze trainingen
In onze trainingen is luisteren een essentieel onderdeel.
Corona en jij in 48 uur. Wil je echt stilstaan hoe Corona in jouw werk en leven impact heeft en wat je er mee kan doen? Doe dan mee op 7-9 mei.
Stap IN je maatschappelijk leiderschap. Wil je je meer maatschappelijke impact en jouw taak daarin effectiever maken? Doe dan mee aan Stap IN op 21 juni.

Vier niveaus van luisteren

Het eerste niveau is geen luisteren, maar downloaden. Je vertelt de ander wat je weet, je eigen overtuigingen. Als je deze persoon aanhoort, ben je aan het downloaden als je alleen maar zoekt naar die dingen die je ook uit eigen ervaring weet en herkent.

Het wordt al anders door te luisteren in de vorm van waarnemen wat er gezegd wordt. Wat is de redenering, met nieuwsgierigheid op zoek naar het logische contract dat de ander te berde brengt. Mogelijk kan je tegenargumenten bedenken, mogelijk kan je erkennen dat jij of de ander ook nog iets niet weet, dat nog onderzocht mag worden. Er is sprake van debat, een gretigheid naar argumenten, naar logica, naar kennis. Dan heb je al een grote stap gemaakt, dat heb je een open mind.

Een volgende stap is dat je met je hart luistert. Dat maak je een empathische verbinding met de ander en verbindt je jezelf met het hart van de ander dat wil spreken. Het inzetten van je eigen empathie en het open zetten van je hart is een bijzondere dimensie. De ander voelt de uitnodiging zich te laten zien, de gevoelens te tonen. Het kan ook pijnlijk zijn, omdat vele van ons cynisme hebben opgebouwd om ons hart te beschermen en als je het aandurft je hart te laten spreken voelt dat naakt en kwetsbaar.

De diepste stap van luisteren is het regeneratief luisteren. In deze vorm van luisteren is er sprake van een flow. Alles kan gezegd worden, creatieve ideeën komen op en gaan. Luisteren en spreken lopen in elkaar over. Je weet niet meer wie wat gezegd heeft, van wie dat ene idee nou kwam. Er vindt op allerlei niveaus uitwisseling plaats van beelden, belangen, ideeën en gevoelens. Als dit niveau geraakt wordt zijn de deelnemers aan het gesprek vrij van angst, alles mag gezegd en gedroomd worden. Niets is te gek.


luisteren

Maatschappij en Leiderschap | copyright 2020 | Annuleringsvoorwaarden | Privacybeleid